Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2011

... σπορ = ενσαρκωμένος καπιταλισμός; ...

*
Γιώργος Αγγελόπουλος
***
*
Σπορ και καπιταλισμός
*
«Γιατί έχουμε ανάγκη να ξεσκάμε παρακολουθώντας ή κάνοντας σπορ; Επειδή η καθημερινή ζωή αλλοτριώνει, είναι βαρετή. Αντί να αντιμετωπίσουν αυτή την αποκρουστική πραγματικότητα και να αγωνιστούν για να δημιουργήσουν συνθήκες ζωής στις οποίες να μην επιβιώνουν απλώς αλλά να ζουν, οι μάζες κάνουν ενέσεις αθλητικού "οπίου" και εκστατικών ψευδαισθήσεων νίκης», λέει ο Φαμπιάν Ολιέ, καθηγητής σωματικής αγωγής σε λύκειο και φιλόσοφος του κινήματος κατά των σπορ.
Ο 40χρονος Ολιέ είναι ένας ασυνήθιστος καθηγητής σωματικής αγωγής. Διδάσκει χωρίς σφυρίχτρα ούτε χρονόμετρο στον λαιμό και δεν φοράει ποτέ αθλητική φόρμα. Προσαρμόζει τους κανόνες ώστε να μην αισθάνεται κανείς αποκλεισμένος και λέει ότι προσπαθεί να ακούει τα σώματα των παιδιών. Καταδικάζει τα σπορ, τη διδασκαλία των οποίων θεωρεί συνώνυμη της ταπείνωσης. «Οταν φτιάχνονται οι ομάδες, οι τελευταίοι που επιλέγονται είναι πάντα τα κορίτσια, οι χοντρούληδες ή οι ασθενικοί. Στον αγώνα για να είμαστε οι καλύτεροι παραμερίζουμε τους πιο αδύναμους. Συμβολικά αυτό είναι πολύ βίαιο και οι μαθητές που το αντιμετωπίζουν αισθάνονται για καιρό ταπεινωμένοι», εξηγεί στον γαλλικό ιστότοπο Rue89. Αλλωστε το γεγονός ότι στα σπορ υπάρχουν χωριστές κατηγορίες για άνδρες και για γυναίκες καθιστά σαφές το ότι «αντί να κοινωνικοποιούν, όπως λέγεται, τα σπορ κατατεμαχίζουν το κοινωνικό σώμα προκρίνοντας τη σωματική ανωτερότητα των μεν έναντι των δε. Των ανδρών έναντι των γυναικών, των νέων έναντι των γέρων, των εύρωστων έναντι των αναπήρων ... Πρόκειται για μια ολοκληρωτική ανθρωπομετρία».
Ο Φαμπιάν Ολιέ διάβασε Μαρξ στο σχολείο και μεγάλωσε σε μια «πολύ αριστερή», όπως ο ίδιος λέει, οικογένεια. Νεότερος είχε πάθος με το τζούντο, όμως γρήγορα απηύδησε να είναι διαρκώς κουρασμένος, τραυματισμένος από τις καθημερινές προπονήσεις, και άρχισε να βρίσκει γελοίο το να πρέπει να κοπανάει τους φίλους του πάνω στο τατάμι. Λέει ότι τον αφύπνισε η ανάγνωση της «Πολιτικής κοινωνιολογίας των σπορ» του Ζαν-Μαρί Μπρομ. Εκανε στη συνέχεια ένα μεταπτυχιακό στη Φιλοσοφία και σήμερα διευθύνει το μηνιαίο φιλοσοφικό περιοδικό «Quel Sport?». «Η σωματική δραστηριότητα μεταμορφώθηκε ιστορικά σε σπορ και αυτό έχει πολιτικές συνέπειες. Η έμμονη ιδέα των σπορ είναι να είσαι ο καλύτερος, αυτός που κατουράει μακρύτερα. Ολο αυτό πηγαίνει μαζί με την καπιταλιστική ιδεολογία και την αρχή της σωματικής απόδοσης. Προωθεί μόνο μία ιδεολογία, αυτήν του ανταγωνισμού όλων έναντι όλων και της θανατηφόρας υπέρβασης των σωματικών ορίων», υπογραμμίζει ο Ολιέ. «Ακόμη και η αναρρίχηση ή το σερφ, δραστηριότητες που ήταν στο περιθώριο στη δεκαετία του 1970, έγιναν ανταγωνιστικά σπορ. Το αρχικό πνεύμα "ελευθερίας" διαλύθηκε μέσα σε αυτή την εμμονή για τη δημιουργία του πρωταθλητή. Τα σπορ είναι, με λίγα λόγια, ένας ενσαρκωμένος καπιταλισμός. Το αθλητικό σώμα γίνεται ένα κεφάλαιο που πρέπει να το κάνεις να καρποφορήσει για να παραγάγει μια υπεραξία».
---
ένα σχόλιο: ... θεωρώ ότι είναι μια "τραβηγμένη" θεώρηση ... φτάνει στα άκρα την ανάγκη του ανθρώπου για άθληση ... πιάνεται από το σωστό επιχείρημα της "μη ανάγκης για δημιουργία πρωταθλητών", καθώς και της προσπάθειας ανάδειξης της "σωματικής ανωτερότητας", για να καταλήξει στον παραλληλισμό του αθλητισμού με την a priori θέση του "ενσαρκωμένου καπιταλισμού" ... όπως και αν διαβαστεί όμως, είναι μια ενδιαφέρουσα άποψη ... ρηξικέλευθη στη σύλληψή της ... και μας βγάζει έξω από πολυπερπατημένα μονοπάτια ...
---
Σημ.: την επιμέλεια της εικονογράφησης είχαν οι Stavrovelonies
*

Δεν υπάρχουν σχόλια: