Τρίτη 5 Ιουνίου 2012

... πνευματική αντίσταση στο φασισμό ...


*
Παντελής Μπουκάλας
***
*
"Είμαστε όλοι Ελληνοεβραίοι"...
*
Αν η απάντηση στο ερώτημα «Τι κάνουν οι διανοούμενοι;», που τίθεται κάθε τόσο στην Ελλάδα και διεθνώς, και πάντοτε με χλευαστική επιθετικότητα κατά των συμβατικά αποκαλούμενων «πνευματικών ανθρώπων», είναι η συγγραφή μιας ανοιχτής προς θαλασσοδερνόμενους επιστολής, η συλλογή υπογραφών «με κύρος» και η δημοσίευσή της σε κάποια επίσης έγκυρη εφημερίδα, τότε πρόκειται για μια απάντηση μάλλον αυτοεπικυρωτική παρά πολιτικώς ενεργή. Η συνήθεια αυτή είναι παλιά βέβαια και αρκετές φορές, σε περιπτώσεις όπου παιζόταν η ζωή ανθρώπου ή ανθρώπων, αποδείχθηκε ωφέλιμη. Γενικότερα ωστόσο φαίνεται να επιβεβαιώνει την τάση της πλειονότητας των διανοουμένων (όποιο περιεχόμενο και αν δώσουμε σ' αυτόν τον ασαφή όρο) να αποσπώνται από το σύνολο, για να μη λερωθούν, και να αυτοτοποθετούνται σε κάποιο επιβλητικό ύψος. Ετσι, ξεχωριστοί αυτοί, κηρύττουν από κει την αλήθεια τους ή δίνουν τα φώτα τους, πριν επανέλθουν στη σιωπή τους, πραγματική ή θρυλούμενη.
.
Ενα επιπλέον πρόβλημα υπάρχει με τα ούτως ειπείν ολικά ή γενικευτικά συνθήματα. Εννοώ τα συνθήματα του τύπου «Είμαστε όλοι Πολωνοί» (επί Σολινταρνόσκ), «Είμαστε όλοι Αμερικανοί» (μετά την τρομοκρατική επίθεση στους Δίδυμους Πύργους»), «Είμαστε όλοι Παλαιστίνιοι» (έπειτα από κάθε μακέλεμα αόπλων από ισραηλινά τεθωρακισμένα), «Είμαστε όλοι Ισπανοί» (τον καιρό των Ιντιγνάδος), «Είμαστε όλοι Ελληνες» (όταν οι πλατείες ήταν γεμάτες αγανακτισμένους), ή «Είμαστε όλοι μετανάστες» (όπως διατείνεται επί χρόνια το επιτοίχιο σύνθημα, που από την αλληλεγγύη προχωρεί στην ταύτιση, πάντοτε στο πεδίο του συμβολισμού ή της αγαθής προαίρεσης). Από προχθές «Είμαστε όλοι Ελληνοεβραίοι», όπως επιγράφεται ανοιχτή επιστολή Ευρωπαίων διανοουμένων, με αφορμή την εκλογική επίδοση της φασίζουσας Χρυσής Αυγής. Τα συνθήματα αυτά λοιπόν δεν περιγράφουν την πραγματικότητα αλλά δηλώνουν μια επιθυμία, μια καλή πρόθεση: Δηλώνουμε ότι θέλουμε να γίνουμε άλλοι, όπου μάλιστα αυτοί οι «άλλοι» είτε εξεγείρονται (όπως τότε στην Πολωνία) είτε, συνήθως, βρίσκονται σε χειρότερη μοίρα από μας, επειδή τελούν υπό διωγμό ή επειδή τους επιβάλλονται εξοντωτικά προγράμματα λιτότητας. Αλλά η δήλωση μιας πρόθεσης ή μιας επιθυμίας, ακόμα και αν γίνεται δημόσια και ενυπόγραφα, δεν ισοδυναμεί με την πραγματοποίησή της.
.
Εν πάση περιπτώσει, η επιστολή δημοσιεύτηκε στη «Μοντ» και η άμεση και μαζική αναπαραγωγή της εδώ προκάλεσε τις συνήθεις αντιδράσεις: μεταξύ αποθεώσεως και αποκαθηλώσεως. Ανάμεσα στους χολερικότερους ιντερνετικούς επικριτές της βρέθηκαν και κάποιοι που καταγγέλλουν τους επιστολογράφους σαν ψεύτες, γιατί λέει γράφουν πως η «Χρυσή Αυγή» έχει έμβλημα εμπνευσμένο από τη σβάστικα», ενώ πρόκειται για αρχαιοελληνικό μαίανδρο. Μάλιστα. Μα θα διάλεγαν οι «εγέρθητος» ελληνοκόποι τον μαίανδρο αν δεν παρέπεμπε πια απευθείας στη σβάστικα, την αγάπη τους για την οποία την έχουν εκδηλώσει ποικιλότροπα τα στελέχη του νεοναζιστικού μορφώματος; Οση και όποια αρχαία Ελλάδα έχουν στο τσερβέλο τους, την έχουν διά του Χίτλερ και όπως ακριβώς την ανασχημάτισε βίαια και ακόμα πιο βίαια τη σφετερίστηκε ο λατρεμένος τους Φύρερ.
.
Αντίθετα με την ευρεία δημοσιότητα που δόθηκε στην ευρωπαϊκή επιστολή, πολύ μικρό ήταν το ενδιαφέρον των ελληνικών Μέσων για την ανοιχτή εκδήλωση μνήμης και σκέψης που οργάνωσε στη Φιλοσοφική Σχολή ο Αυστριακός ιστορικός Χάγκεν Φλάισερ (Ελληνας πολίτης από το 1985), ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η εκδήλωση, με αφορμή και τη δράση της Χρυσής Αυγής, είχε ρητά τον χαρακτήρα της «πνευματικής αντεπίθεσης» εναντίον όσων κηρύσσουν το φυλετικό μίσος και δεν αρκούνται στο κήρυγμα, αλλά, καπηλευόμενοι τον πατριωτισμό και παροξύνοντας συστηματικά το αίσθημα ανασφάλειας, επιδίδονται σε σωφρονιστική θραύση μελαψών κεφαλών. Παρεμπιπτόντως, ας μην μπούμε στον κόπο να ρωτήσουμε όσους δογματίζουν ότι «Ελληνας γεννιέσαι, δεν γίνεσαι», τους Καρατζαφέρηδες δηλαδή, τους Μιχαλολιάκους και τους Πλεύρηδες (πατέρα και υιό), αν είναι Ελληνας ο Χάιγκεν Φλάισερ. Την ξέρουμε την απάντηση: Α πα πα πα - και αρχαιοελληνιστί: άπαγε της βλασφημίας. Αλλά η Νέρι Νιαγκουάρα; Η κολυμβήτριά μας, με τα τόσα μετάλλια, με πιο φρέσκο το χάλκινο στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα στην Ουγγαρία, είναι Ελληνίδα άραγε; ΄Η μήπως οι ελληνομέτρες αιματολόγοι πιστεύουν ότι το χρώμα του δέρματός της ακυρώνει το φρόνημα του πνεύματός της;
.
Ας γυρίσουμε στο σύνθημα: «Είμαστε όλοι Ελληνοεβραίοι», αφήνοντας στην άκρη το γεγονός ότι την επιστολή τη συνυπογράφουν και ορισμένοι, όπως ο κ. Μπερνάρ Κουσνέρ, που εννοούν τον ελληνισμό αυστηρά στην εκδοχή των Αθηναίων όταν τιμωρούν αμείλικτα τους ασυμμόρφωτους Μήλιους και Μυτιληναίους, τον δε εβραϊσμό αποκλειστικά στην εκδοχή του τιμωρού Θεού και του «όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εχθρός μας». Την εκδοχή αυτή την ασπάζεται βέβαια ο ευσεβής Τζορτζ Μπους, συνομιλητής του Θεού, αλλά όχι και ο Χριστός, ο οποίος, μάλλον από πατροκτονική αντίδραση στον Γιαχβέ, αντιπάλεψε σφοδρά το δόγμα αυτό, κηρύσσοντας το ακριβώς αντίθετο: «Ος γαρ ουκ έστι καθ' ημών, υπέρ ημών εστιν» (εκ του κατά Μάρκον - αλλά και ο Λουκάς το ίδιο γράφει). Αν το «όλοι» στον τίτλο της επιστολής ισούται με τους Ευρωπαίους, ή μάλλον με τους Δυτικούς γενικότερα, τότε ναι, είμαστε όλοι Ελληνοεβραίοι, εκ πνευματικής κληρονομίας και ως προς την (υποχρεωτική) παιδεία μας. Και πιο σωστό θα ήταν αν λέγαμε πως είμαστε Ελληνοεβραιορωμαίοι, για να μη μείνει έξω το τρίτο θεμέλιο του δυτικού πολιτισμού, το ρωμαϊκό.
.
Αλλά οι επιστολογράφοι δεν αναφέρονται στο παρελθόν και την κοινή πολιτισμική κληρονομιά των Δυτικών. Μιλούν για το σήμερα, για να εναντιωθούν αφενός στην «αναγέννηση του ναζισμού» και του αντισημιτισμού στη Λεττονία, την Αυστρία, την Ουγγαρία και την Ελλάδα, αφετέρου στο «δόγμα της λιτότητας», που εξαθλιώνει όσους λαούς ανήκουν στην κατηγορία PIGS, και στο «δόγμα του ευρωπαϊκού φρουρίου», που επιτρέπει στον «λόγο τους μίσους» να εξαπλώνεται διαρκώς. Προτείνουν όμως σαν φάρμακο ένα «ευρωπαϊκό όνειρο» ή «ευρωπαϊκό όραμα» που, όπως αποδείχθηκε δεκαετία με δεκαετία, οι πιθανότητες ενσάρκωσής του είναι ελάχιστες. Για πολύ καιρό ακόμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης θα είναι υπόθεση της επιστημονικής φαντασίας.
---
Σημ.: την επιμέλεια της εικονογράφησης είχαν οι Stavrovelonies
*

Δεν υπάρχουν σχόλια: